Asystent rodziny to specjalista z ośrodka pomocy społecznej lub organizacji pozarządowej, który wspiera rodziny przeżywające trudności w opiece i wychowywaniu dzieci, pomagając im radzić sobie z codziennymi problemami i rozwijać umiejętności, aby mogły samodzielnie funkcjonować. Jego praca polega na indywidualnym wsparciu w domu rodziny, realizacji planu pracy, doradztwie, a także współpracy z innymi instytucjami w celu zapewnienia bezpieczeństwa i rozwoju dzieci. 

Celem pracy asystenta jest wzmocnienie rodzin, tak aby mogły samodzielnie i odpowiedzialnie wypełniać funkcje wychowawcze, opiekuńcze i społeczne.

Głównym zadaniem asystenta jest nie dopuścić do oddzielenia dziecka od rodziny lub umożliwić jak najszybszy powrót dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej do rodziców.

Jak przydziela się asystenta rodziny?

Asystenta rodziny przydziela Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej na wniosek pracownika socjalnego na podstawie wywiadu środowiskowego i analizy sytuacji rodziny. Rodzinę do pracy z asystentem może zobowiązać Sąd Rodzinny na mocy postanowienia. Intensywna praca asystenta z rodziną jest realizowana również w przypadku czasowego umieszczenia przez Sąd dziecka poza rodziną. Uczestniczy on wówczas we wszystkich działaniach zmierzających do powrotu dziecka do rodziny.

Zadaniem asystenta rodziny jest pomoc rodzinie przy wdrażaniu prawidłowych postaw życiowych wszystkich jej członków. Współpraca z asystentem odbywa się za zgodą rodziny
i przy aktywnym jej udziale. Pierwszy kontakt asystenta z rodziną następuje w obecności pracownika socjalnego. Podczas spotkania asystent próbuje dowiedzieć się jak najwięcej
o rodzinie, dzieciach, o występujących w rodzinie problemach oraz ich oczekiwaniach. Asystent wspólnie z rodziną określa sposób wyjścia z trudnej sytuacji życiowej. Ustala mocne strony rodziny oraz rodzaj i kolejność podejmowanych działań. Ostatecznie na zmianę i sukces pracuje sama rodzina. Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę.

Głównym celem asystentury jest podniesienie umiejętności opiekuńczo – wychowawczych, prowadzenia gospodarstwa domowego, radzenia z sytuacjami dnia codziennego rodziców lub opiekunów dzieci. Efektem powinno być odzyskanie przez osoby przyjmujące pomoc kontroli nad własnym życiem, które pozwala im być samodzielnym oraz tak wypełniać role rodzica, aby środowisko rodzinne sprzyjało bezpieczeństwu i rozwojowi dzieci. Efekt ten jest możliwy do osiągnięcia, przy współudziale rodziny na każdym etapie metodycznego działania: od oceny wstępnej, przez układanie planu pracy i jego realizację po ocenę końcową, dostosowanie pracy do możliwości i kontekstu życia rodziny oraz poprzez małe kroki. Asystent rodziny przez pewien czas wspiera rodzinę, aby w przyszłości samodzielnie potrafiła pokonywać trudności życiowe, zwłaszcza dotyczące opieki i wychowania dzieci.

Asystent pomoże m.in.:

• rozwiązać problemy opiekuńczo-wychowawcze, np. przeprowadzi trening jak prawidłowo rozmawiać z dziećmi, będzie motywował do realizowania wizyt lekarskich z dziećmi, podpowie jak dbać o higienę dzieci, udzieli pomocy w zwiększeniu zainteresowania sytuacją szkolną dzieci;
• w prowadzeniu gospodarstwa domowego, np. będzie motywował do regulowania opłat na bieżąco, doradzi jak zachować czystości w mieszkaniu;
• ustalić konsultację z psychologiem, prawnikiem, wesprze w znalezieniu warsztatów podnoszących kompetencje rodzicielskie;
• znaleźć odpowiednie warsztaty, zachęci do udziału w festynach, czy do skorzystania przez dzieci z zajęć dodatkowych;
• w poszukiwaniu pracy i utrzymaniu zatrudnienia;
• w kontakcie ze stowarzyszeniami i fundacjami, które działają na rzecz dziecka i rodziny;

Asystent ma obowiązek m.in.:

• prowadzić działania w porozumieniu z pracownikiem socjalnym (inna forma wsparcia osób nie radzących sobie w życiu), a w przypadku umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej także z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej,
• współpracować z innymi działami ośrodka i specjalistami realizującymi działania na rzecz dziecka i rodziny oraz z zespołem interdyscyplinarnym zajmującym się przeciwdziałaniem przemocy domowej,
• podjąć działania interwencyjne i zaradcze, w tym poinformuje Policję i Sąd Rodzinny, gdy bezpieczeństwo dzieci jest zagrożone,
• napisać na wniosek sądu opinię o rodzinie.

Czego nie robi asystent rodziny

• nie udziela pomocy finansowej,
• nie robi nic za rodzinę,
• nie zastępuje rodziców w opiece nad dziećmi.

Asystent spotyka z rodziną w jej mieszkaniu lub innym, ustalonym wcześniej miejscu. Prowadzi swoją pracę także wtedy, gdy dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej.

Warunkiem współpracy jest zgoda rodziny i aktywny udział w działaniach zaproponowanych przez asystenta.

Asystent rodziny działa w ramach Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 roku  (Dz. U. z 2025 poz. 49).

Asystentem rodziny może być osoba, która ma:

• wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna,
• wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi lub szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodzinami i udokumentowany co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodzinami,
• wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz szkolenie z pracy z dziećmi lub rodzinami oraz udokumentowane co najmniej 3 lata pracy z dziećmi lub rodzinami.

Znaczenie zawodu:

Asystent rodziny pełni bardzo ważną rolę społeczną. Pomaga rodzinom odzyskać stabilność, dba o dobro dzieci i przyczynia się do budowania silniejszych, zdrowszych relacji rodzinnych. To zawód wymagający zaangażowania i empatii, ale też dający ogromną satysfakcję.

RODZINY WSPIERAJĄCE

Zgodnie z art. 29 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej rodzina przeżywająca trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej, która przy współpracy z asystentem rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:

• prowadzeniu gospodarstwa domowego,
• kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
• Pomoc rodziny wspierającej może dotyczyć różnych aspektów życia, takich jak: organizowanie czasu wolnego dzieciom, wypracowanie nawyku wspólnego spędzania czasu przez członków rodziny, pomoc w nauce,
• wskazówki dotyczące wychowania dzieci oraz w sytuacji konieczności: nauka gotowania, sprzątania, utrzymania higieny osobistej czy racjonalnego prowadzenia budżetu domowego.

Jak działa rodzina wspierająca?

• Pomoc praktyczna: Wskazówki i nauka gotowania, sprzątania, dbania o higienę, racjonalnego prowadzenia budżetu domowego.
• Wsparcie w rozwoju dziecka: Pomoc w nauce, organizowanie czasu wolnego, kształtowanie nawyku wspólnego spędzania czasu przez członków rodziny wspieranej.
• Wsparcie dla rodziców: Wspieranie prawidłowych postaw rodzicielskich.
• Integracja: Pomoc w kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych

Kto może zostać rodziną wspierającą?

• rodzina (lub osoby) mieszkająca na stałe w Polsce, posiadająca stałe źródło utrzymania i własne dzieci, którym zapewnia prawidłową opiekę;
• nie ma problemów wychowawczych z własnymi dziećmi;
• nie ma problemów z uzależnieniami;
• nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej (ani nie miała ograniczonej);
• wywiązywała się i wywiązuje z obowiązku alimentacyjnego (nie ma wyroków);
• członkowie rodziny nie byli skazani za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego;
• członkowie rodziny nie byli skazani za umyślne przestępstwo;
• członkowie rodziny nie mają zaburzeń lub choroby psychicznej;
• uzyskano zaświadczenie o dobrym stanie zdrowia od lekarza.

Rodzina wspierająca nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu pełnienia tej funkcji. Jest to forma towarzyszenia rodzinie mającej trudności w opiece i wychowaniu dzieci. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka (np. sąsiedzi, dziadkowie, krewni, znajomi), które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo. 

Rodzinę wspierającą ustanawia wójt / burmistrz właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej, po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika ośrodka pomocy społecznej na podstawie przeprowadzonego przez pracownika socjalnego wywiadu środowiskowego.
Z rodziną wspierającą podpisywane są umowy, na podstawie których rodziny wspierające uprawnione są do zwrotu kosztów związanych z udzielaniem wsparcia. 

Z rodziną wspierającą zawierana jest umowa, która określa zasady wspierania, a także możliwość zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy.

Aby zostać rodziną wspierającą należy:

1. złożyć wniosek w tej sprawie do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Brzeźniu
2. wyrazić zgodę na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Brzeźniu;
3. uzyskać pozytywną opinię Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej;
4. odbyć bezpłatne szkolenie organizowane przez ośrodek pomocy społecznej;
5. podpisać umowę która określa zasady wspierania, a także możliwość zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy.

Poszukujemy osób, które bezinteresownie chciałyby pomóc rodzinom w znajdowaniu rozwiązań trudnych sytuacji.

Osoby chcące pomóc mogą uzyskać więcej informacji w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Brzeźniu ul. Wspólna 44 lub telefonicznie 43 820 32 11.